Göz Tembelliği (Ambliyopi)

Göz Tembelliği (Amblyopi) Nedir?

Göz tembelliği erken çocukluk dönemindeki görme kusurlarından kaynaklanan bir rahatsızlıktır. Bir göz iyi görürken diğerinin aynı seviyede görmemesi durumunda az gören göze amblyopik göz adı verilir. Göz tembelliği genellikle tek gözde görülür ve toplumun %2 ya da 3’ünde karşılaşılan bir durumdur.

Böyle durumların oluşmaması için çocukları 1 ve 2 yaşında kırma kusurlarını kontrol amacıyla bir göz doktoruna götürmek gerekir, zira bozukluk her zaman aile tarafından anlaşılamayabilir. Çocuğa gözlük takılması ve net olan göz kapatılıp diğer gözün de çalıştırılması sağlanmalıdır. En fazla 5 yaşına kadar bu tedavi ile göz tembelliği ortadan kaldırılabilir. Erken tanı konması amacıyla ailelerin bu durum hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir.

Gözler Ne Zaman Kontrol Edilmelidir?

Tüm çocuklar 4 yaşına kadar muayene edilmelidir. Tüm doktorlar görmede şüpheli bir durumun bulunduğunu tespit edebilmektedir. Ailede benzer bir hastalığı bulunan bir kişi varsa 3 yaşından önce muayene edilmelidir.

Göz Tembelliğinin Nedeni Nedir?

Gözlerin normal kullanılmasını engelleyecek ve gelişimini engelleyecek durumlarda ortaya çıkmaktadır. Birçok vakada amblyopi nedeninde genetik bir yatkınlık bulunmaktadır. Bu yüzden ailesinde amblyopi hikayesi bulunan çocukların erken yaşlarda göz doktorunca muayene edilmesi önemlidir.

En önemli üç nedeni şunlardır:

Şaşılık: En sık görülen sebeptir. Kayan gözden gelen görüntü, çift görmenin önlenmesi amacıyla yok sayılır ve çocuk sadece tek gözüyle görmeye yönlenir. Bu kayan gözün görmesinin düşmesine neden olur.

Refraktif farklılık: Refraktif bozukluklar gözlükle düzeltilmektedir. Amblyopi tek gözün diğerine göre daha fazla miyopik, hipermetropik yada astigmatik olmasıyla oluşmaktadır. Bulanık gören göz yok sayılır ve amblyopi gelişir. Gözler normal gözükmektedir ama tek göz diğerine göre daha az görmektedir. Bu en zor tanı konan amblyopi nedenidir ve sıkı takibin yapılması gerekmektedir.

Göz dokularının şeffaflığında bozulma: Katarakt yada görüntünün net olarak odaklanmasını engelleyecek her türlü durumda amblyopi gelişmektedir. Bu en ağır amblyopi tipidir.

Göz Tembelliğinde Tanı

Göz tembelliğinin fark edilmesi kolay değildir, zira çoğu zaman çocuk tek gözünün az gördüğünün farkında değildir. Tanı iki göz arasında görme farkının bulunmasıyla konur.Bebeklerde görme keskinliğinin tespiti zor olduğu için gözlerden biri kapatılarak cisimleri takibi kontrol edilir, sağlam göz kapatıldığında bebek rahatsız olur.

Düşük görme her zaman amblyopi demek değildir. Birçok durumda gözlükle tedavi ile görme düzeltilebilmektedir. Ayrıca görmeyi azaltacak diğer durumlarda göz doktorunuz tarafından ekarte edilecektir.(katarakt, tümör, enflamasyon, vs..)

Göz Tembelliği (Amblyopi) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çocuğun zayıf gören gözünü kullanmaya alıştırılması gerekmektedir. Bu sağlam gören gözün üzerinin bir kapama ile günde 1-2 saat olmak üzere haftalar-aylar boyunca kapatılmasıyla sağlanmaktadır. Gözlüklerle de görme arttırılabileceği gibi tek başına yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda gözlük tedavisi kapama tedavisi ile birlikte uygulanabilir . Az gören gözün kullanılması için; iyi gören gözde damlalar ya da görmeyi bozan lenslerin kullanımı da başka bir tedavi yöntemidir.

Kısaca göz tembelliği (Amblyopi), nedenin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edilemez , zayıf olan göz normal görme için mutlaka kuvvetlendirilmelidir. Aksi takdirde amblyopik gözde ciddi bir görme azlığı, derinlik hissi kaybı gibi ciddi sorunlar oluşabilmektedir.Unutmayın ki amblyopi tedavisinin başarısı amblyopinin ciddiyetine ve ne kadar erken yaşta tedavinin başladığına bağlıdır.